Ελαιουργεία στο Μεραμβέλλο
Η λειτουργία των ελαιουργείων στην περιοχή του Μεραμβέλλου, με έμφαση στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Κριτσάς, συνδυάζει την παράδοση με την τεχνολογία, προσφέροντας προϊόντα υψηλής ποιότητας στους καταναλωτές.
Ελαιουργείο Κριτσάς: Ένα από τα πιο γνωστά και παλαιότερα συνεταιριστικά ελαιουργεία της Κρήτης, φημίζεται για την παραγωγή εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου χαμηλής οξύτητας και την αυστηρή τήρηση ποιοτικών προδιαγραφών.
Πρόσοψη του ελαιουργείου Αγροτικού Συνεταιρισμού Κριτσάς
[https://www.sedik.gr/arxeio-elaioneon/2024/5588-dimoprasia-elaioladou-a-s-kritsas]
Ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Κριτσάς ιδρύθηκε το έτος 1927. Σήμερα, μετά την απορρόφηση δύο γειτονικών συνεταιρισμών, έχει στη δύναμή του περίπου 1.350 μέλη τα οποία φροντίζουν πάνω από 300.000 ελαιόδεντρα στην ευρύτερη περιοχή της Κριτσάς, των Λακωνίων και της Πρίνας. Διαρκής και αταλάντευτος στόχος της κοινής προσπάθειας των μελών του Συνεταιρισμού είναι η παραγωγή ενός από τα καλύτερα ελαιόλαδα στον κόσμο. Στο ελαιοτριβείο του Συνεταιρισμού εφαρμόζεται με επιτυχία το σύστημα της κοινής άλεσης του ελαιόκαρπου. O ελαιόκαρπος που συλλέγεται από τους παραγωγούς, συγκεντρώνεται στους σταθμούς παραλαβής στην Κριτσά, στα Λακώνια και στην Πρίνα και επεξεργάζεται αυθημερόν μετά το μάζεμά του. Με τον τρόπο αυτό παράγονται ετησίως περίπου 950.000 κιλά ελαιολάδου άριστης ποιότητας που, στο σύνολό του ανήκει στην ανώτερη ποιοτική κατηγορία του «εξαιρετικού παρθένου» με οξύτητα σχεδόν πάντα μικρότερη από το 0,3.
[Αγροτικός Συνεταιρισμός Κριτσάς, https://kritsacoop.gr/]
Ιστορική φωτογραφία από την ίδρυση του Αγροτικού Συνεταιρισμού Κριτσάς
[Αγροτικός Συνεταιρισμός Κριτσάς, https://kritsacoop.gr/]
Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Κριτσάς διαθέτει σύγχρονο τυποποιητήριο με δυνατότητα τυποποίησης σε διάφορες συσκευασίες. Το ελαιοτριβείο και το τυποποιητήριο έχουν πιστοποιηθεί σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα FSSC 22000, ISO 22000, ISO 22005 και ISO 9001, διασφαλίζοντας την ποιότητα και την ασφάλεια του παραγόμενου ελαιολάδου. Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Κριτσάς είναι επιχείρηση που πιστοποιήθηκε για την παραγωγή, συσκευασία και εμπορία ελαιολάδου ΠΓΕ Κριτσά. Οι σύγχρονες εγκαταστάσεις του ελαιοτριβείου με μηχανήματα φυγοκεντρικού τύπου, δυναμικότητας 10.000 Kg ελαιόκαρπου ανά ώρα, βρίσκονται στον οικισμό της Κριτσάς. Το ελαιόλαδο που παράγεται αποθηκεύεται σε ανοξείδωτες ελαιοδεξαμενές συνολικής χωρητικότητας περίπου 700 τόνων μέχρι την τυποποίηση του. Το σύγχρονο τυποποιητήριο ελαιολάδου του Συνεταιρισμού έχει δυνατότητα τυποποίησης σε μια μεγάλη γκάμα συσκευασιών. Το ελαιοτριβείο και το τυποποιητήριο του Συνεταιρισμού έχουν πιστοποιηθεί σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα FSSC 22000, ISO 22000, ISO 22005 και ISO 9001. Για τις πρακτικές έκθλιψης του ελαιόκαρπου και τις πρακτικές διάθεσής του ελαιολάδου που εφαρμόζει ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Κριτσάς έχει βραβευθεί από τον ΣΕΔΗΚ με την «Χρυσή Μινωική Ελιά» και την Αργυρή Μινωική Ελιά.
[Αγροτικός Συνεταιρισμός Κριτσάς, https://kritsacoop.gr/]
International Olive Oil Competition 2021
[Αγροτικός Συνεταιρισμός Κριτσάς, https://kritsacoop.gr/]
O συνεταιρισμός Κριτσάς συμμετέχει στο ερευνητικό έργο με τίτλο «Πληροφοριακό Σύστημα Παρακολούθησης και Διαχείρισης Εισροών, Υποστήριξης Λήψης Αποφάσεων και Στρατηγικού Σχεδιασμού στην Καλλιέργεια της Ελιάς – OliveGROW» και Κωδικό Έργου ΤΑΕΔΚ-06180. Το έργο OliveGROW προχωρεί στην ανάπτυξη ενός αξιόπιστου και εύχρηστου Πληροφοριακού́ Συστήματος το οποίο ενσωματώνει αρχές και μεθόδους της γεωργίας ακρίβειάς, εκμεταλλευόμενο τα πολύτιμα εργαλεία που μας παρέχει η σημερινή́ τεχνολογία, με στόχο την ποιοτική́ και ποσοτική́ αναβάθμιση των καλλιεργειών ελιάς. Για την μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας του πληροφοριακού συστήματος, λαμβάνονται υπόψη οι χρονικά και χωρικά μεταβαλλόμενες ανάγκες της καλλιέργειας της ελιάς και αξιολογούνται οι επιπτώσεις μιας σειράς παραγόντων, που εν δυνάμει επιδρούν στην ποιότητα και την ποσότητα των παραγόμενων καρπών και του ελαιόλαδου. Επιπρόσθετα στο πλαίσιο του έργου, αναπτύσσεται μοντέλο άρδευσης ακριβείας με εξειδίκευση στην ελιά. Οι παραγωγοί ελιάς, με την ολοκλήρωση αυτού έργου, έχουν στη διάθεσή τους απτά αποτελέσματα σχετικά με τις βέλτιστες μεθόδους μεγιστοποίησης της παραγωγής τους καθώς και την ορθολογική διαχείριση της καλλιέργειας.
[Αγροτικός Συνεταιρισμός Κριτσάς, https://kritsacoop.gr/olivegrow/]
Εικόνες από τον Αγροτικό Συνεταιρισμό της Κριτσάς
[Σε πλήρη δράση το ελαιουργείο της Κριτσάς, 22 Νοεμβρίου 2014, Λεωνίδας Κλώντζας, https://www.youtube.com/watch?v=voNDKmOruo0]
Επίσης, το έργο oLIVE CLIMA (LIFE11 ENV/GR/942 oLIVE-CLIMA) εστίασε στην εφαρμογή φιλο-περιβαλλοντικών καλλιεργητικών πρακτικών στην ελαιοκομία με στόχο τη μετατροπή της σε ένα εργαλείο αντιμετώπισης/διαχείρισης της κλιματικής αλλαγής. Η συμβολή στον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής και στην προσαρμογή στις νέες κλιματολογικές συνθήκες έγινε μέσω: της μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από την καλλιέργεια της ελιάς και της αύξησης της δέσμευσης αερίων του θερμοκηπίου από την ατμόσφαιρα στα φυτά και στο έδαφος του ελαιώνα. Η εφαρμογή έγινε σε ελαιώνες παραγωγών στο Ν. Ηρακλείου (ΕΑΣ Πεζών), στο Ν. Λασιθίου (ΕΑΣ Μεραμβέλλου) και στο Ν. Μεσσηνίας (ΑΣ Νηλέας), σε μεγάλο αριθμό (40) ελαιώνων ανά περιοχή σε συνθήκες αρδευόμενες και ξερικές. Η αποτελεσματικότητα των προτεινόμενων πρακτικών στην αναστροφή της κλιματικής αλλαγής, η επίδραση τους στην παραγωγή καρπού και ελαιολάδου και η εφαρμοσιμότητά τους με όρους τεχνικούς αλλά και οικονομικούς αξιολογείται μέσω ενός προγράμματος δειγματοληψιών και μετρήσεων καθώς και με ειδικά μαθηματικά μοντέλα σε βάθος 5-ετίας, σε σύγκριση με ελαιώνες συμβατικής διαχείρισης.
[Εφαρμογή νέων καλλιεργητικών πρακτικών στην ελαιοκομία με στόχο τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή στις νέες κλιματικές συνθήκες, https://oliveclima.eu/]
Τα ελαιουργεία των περιοχών Λατσιδάς, Φουρνή, Κριτσά, Κρούστας, Καλού Χωριού και Ελούντας αποτελούν μετόχους στην Ανώνυμη Εταιρεία Συνεταιρισμών (Α.Ε.Σ) Ένωση Μεραμβέλλου, η οποία δραστηριοποιείται στην επεξεργασία, τυποποίηση και εμπορία ελαιολάδου στην ευρύτερη περιοχή του Λασιθίου. Όλα τα αναφερόμενα ελαιουργεία συνεργάζονται με την Α.Ε.Σ. Ένωση Μεραμβέλλου, εξασφαλίζοντας υψηλά ποιοτικά στάνταρ στην παραγωγή ελαιολάδου και την ενίσχυση της τοπικής αγροτικής οικονομίας. Αυτή η συνεργασία μεταξύ συνεταιρισμών, ιδιωτών και τοπικών παραγωγών ενισχύει την παραγωγή και την προώθηση του ελαιολάδου του Μεραμβέλλου, διασφαλίζοντας υψηλή ποιότητα και εξαγωγή του προϊόντος σε διεθνές επίπεδο.
Ελαιουργείο Φουρνής: Διαθέτει σύγχρονες εγκαταστάσεις και εφαρμόζει τεχνικές ψυχρής έκθλιψης για τη διατήρηση της ποιότητας του ελαιολάδου.
Ελαιουργείο Ελούντας: Εκμεταλλεύεται την ιδιαίτερη τοποθεσία του κοντά στη θάλασσα για την παραγωγή ελαιολάδου με ιδιαίτερα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά.
Ελαιουργείο Καλού Χωριού: Ειδικεύεται στην παραγωγή πιστοποιημένου ελαιολάδου και εφαρμόζει πρότυπα ISO για την ασφάλεια και ποιότητα του προϊόντος.
Ελαιουργείο Λατσίδας: Ένα από τα μικρότερα ελαιουργεία της περιοχής, εξυπηρετεί τοπικούς παραγωγούς και δίνει έμφαση στην παραδοσιακή μέθοδο έκθλιψης.
Ελαιουργείο Κρούστας: Βασίζεται στη συνεργασία των τοπικών παραγωγών και χρησιμοποιεί σύγχρονα φυγοκεντρικά μηχανήματα για τη διαδικασία της ελαιοποίησης.
[Ένωση Μεραμβέλλου, https://www.easm.gr/index.php?sel=enosi&article_id=32]
[Ένωση Μεραμβέλλου, https://www.easm.gr/]
Η Ε.Α.Σ. Μεραμβέλλου διαθέτει δικό της οργανοληπτικό εργαστήριο ελαιολάδου, πλήρως εξοπλισμένο, με τις κατάλληλες προδιαγραφές. διαπιστευμένο από το Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης – Ε.ΣΥ.Δ. (αριθμός πιστοποίησης 655). Το εργαστήριο αναλαμβάνει την εξέταση δειγμάτων ελαιολάδου και την έκδοση των αντίστοιχων εκθέσεων δοκιμών, σε όποιον παραγωγό/επιχείρηση το επιθυμεί. Η ανάγκη για δημιουργία του οργανοληπτικού εργαστηρίου δημιουργήθηκε από το γεγονός ότι στην Ελλάδα υπάρχουν μόνο 2 αναγνωρισμένα εργαστήρια, ενώ πλέον (με βάση τον Καν. 2568/91), εκτός από τις χημικές αναλύσεις, είναι απαραίτητη και η οργανοληπτική αξιολόγηση ενός ελαιολάδου, για να προσδιοριστεί η κατηγορία όπου ανήκει (εξαιρετικό παρθένο, παρθένο, λαμπάντε). Το πάνελ αξιολόγησης, αποτελείται από 12-μελή ομάδα δοκιμαστών, οι οποίοι διαθέτουν πολυετή εμπειρία στο χώρο του ελαιολάδου, και που έχουν λάβει τριετή εκπαίδευση πάνω στη μέθοδο του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιολάδου για την οργανοληπτική αξιολόγηση του παρθένου ελαιολάδου.
[Ένωση Μεραμβέλλου, https://www.easm.gr/index.php?sel=drastiriotites&article_id=38]
Σύγχρονες δεξαμενές αποθήκευσης ελαιόλαδου
[ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΛΑΙΟΚΟΜΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ ΚΡΗΤΗΣ, https://sedik.gr/arxeio-elaioneon/αρχείο-ελαιονέων-2013/488-488-title]
Εκτός από τα παραπάνω ελαιουργεία, υπάρχουν και άλλοι συνεταιρισμοί στην περιοχή του Μεραμβέλλου, όπως ο Συνεταιρισμός Βρυσών και ο Συνεταιρισμός Βραχασίου, οι οποίοι δραστηριοποιούνται ενεργά στην παραγωγή ελαιολάδου και τη στήριξη της τοπικής οικονομίας. Επιπλέον, στην περιοχή υπάρχουν και ιδιώτες που διατηρούν ελαιουργεία, συνεχίζοντας την παράδοση και προσφέροντας ποιοτικά προϊόντα στην αγορά.